Genealodzy, w tym także członkowie Górnośląskiego Towarzystwa Genealogicznego „Silius Radicum” coraz częściej dostrzegają możliwości, które daje genealogia genetyczna. Pozwala ona, w przeciwieństwie do genealogii tradycyjnej, na ustalenie swojego pochodzenia w czasach, dla których księgi metrykalne, a także źródła pozametrykalne nie zachowały się. Ponadto dzięki badaniom DNA jesteśmy w stanie potwierdzić czy nasza genealogia oparta na źródłach pisanych jest prawidłowa oraz odnaleźć krewnych, o których nie mieliśmy pojęcia.

Na bazie tych nowoczesnych rozwiązań technologicznych powstał Projekt SILESIA DNA, w ramach którego gromadzimy pojedyncze wyniki badań DNA i na ich podstawie staramy się lepiej poznać historię naszego regionu. Śląsk przez ostatnie dwa tysiące lat był miejscem, gdzie mieszkały i migrowały różne ludy, nacje czy grupy etniczne. Obecnie zróżnicowanie to zatarło się, co nie znaczy, że nie można go odkryć prowadząc badania genealogiczne.

Niektóre rody zamieszkujące Śląsk są bardzo stare – tak, że nie sposób szukać o nich informacji nawet w najstarszych zachowanych źródłach pisanych. To skłoniło nas do zadania sobie pytania, czy można coś więcej się o nich dowiedzieć oraz kiedy ich przedstawiciele przybyli do naszego regionu i z jaką migracją jest to związane. Jednym ze sposobów, które mogą pomóc udzielić odpowiedzi na to pytanie są badania chromosomu Y. Jest to chromosom płciowy dziedziczony z ojca na syna w niemal niezmienionej formie. Oznacza to, że każdy męski przedstawiciel danego rodu będzie posiadał niemal identyczny chromosom Y. Ze względu na to, że w naszej kulturze nazwisko jest przekazywane także w linii męskiej, to w znakomitej większości przypadków pojedynczy chromosom Y będzie związany z jednym nazwiskiem. Wobec tego na stronie Górnośląskiego Towarzystwa Genealogicznego „Silius Radicum” w zakładce „Projekt SILESIA” (https://siliusradicum.pl/projekt-silesia/wyniki-y-dna/) podjęliśmy się opracowana mapy występowania poszczególnych nazwisk i haplogrup na terenie Śląska.

Przedstawione tam wyniki nie pozwalają jeszcze na udzielenie szczegółowych odpowiedzi na to, skąd pochodzą najstarsze śląskie rody. Zebranych próbek nadal jest zbyt mało, głównie dlatego, że koszt badań genetycznych jest wciąż bardzo wysoki. Dzięki zainteresowaniu się tym tematem przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej pojawiła się szansa, aby nieco przyspieszyć zbieranie danych na temat genetycznej przeszłości Śląska. W ramach zawartego porozumienia mamy możliwość zebrania 15 próbek DNA od przedstawicieli najstarszych rodów zamieszkujących miejscowości leżące na terenie dawnej parafii żyglińskiej, a badanie to zostanie sfinansowanie ze środków Urzędu Miasta w Miasteczku Śląskim. Dodatkowo każda osoba, która wyrazi zgodę na badanie otrzyma od Górnośląskiego Towarzystwa Genealogicznego „Silius Radicum” opracowany wywód przodków swojego rodu (linii po mieczu, po nazwisku) w oparciu o zachowane księgi metrykalne sięgające aż do XVIII wieku, a także informacje o wyniku badania genetycznego. Jest to zatem niezwykła szansa na poznanie historii swojej rodziny.

Zebrane przez nas dane zostaną wykorzystane do pracy naukowej, z zachowaniem wszelkich zasad wynikających z ustawy o ochronie o danych osobowych oraz RODO. Udostępniane będą jedynie informacje o najstarszym odkrytym męskim przodku (żyjącym w XVIII wieku) oraz wyniku badania DNA w postaci oznaczenia literowego haplogrupy, np. R1a. Dane te nie pozwalają w żaden sposób na identyfikację osób żyjących współcześnie.

Dane uzyskane w ramach przeprowadzonego badania być może pozwolą ustalić, skąd mogli przybyć przedstawiciele najstarszych rodów dawnej parafii żyglińskiej. Czy była to ludność w większości pochodzenia słowiańskiego, czy też może związana z jeszcze wcześniejszym osadnictwem. Wraz ze stopniowym rozwojem badań być może uda się udzielić odpowiedzi na inne równie ciekawe pytania.